De zwarte rat (Rattus rattus) is een knaagdier uit de familie Muridae. De zwarte rat is ook wel bekend onder de namen zolderrat, scheepsrat, huisrat, dakrat en pestrat.

De zwarte rat is al sinds de middeleeuwen in Europa. Hij staat vooral bekend om het verspreiden van de pest. De zwarte rat is een uitstekende klimmer en springer. Zo kan hij tot 1,5 meter hoog springen. Tevens leeft de zwarte rat graag hoog en droog zoals onder het dakbeschot of in isolatieplaten. Ook is de zwarte rat zeer intelligent en argwanend en is hij vooral ‘s nachts actief. Dit maakt het bestrijden van de zwarte rat erg moeilijk en het risico groot.